ثبت اختراع

اختراع حاصل و ثمره تلاش فکری و تراوش ذهنی مخترع است که در قالب یک محصول صنعتی یا فرایند صنعتی متبلور می شود و اختراع در اینجا معادل واژه (INVENTION) است. اما از اختراع در قوانین مختلف کشورها زمانی حمایت می شود که این اختراعات طبق تشریفات خارجه آن کشور در موعد و زمان مقرر به ثبت رسیده باشد و شرایط استفاده از این حق ثبت آن در نزد مرجع ذیصلاح (اداره ثبت اختراعات) می باشد و در اینجا حق اختراع معادل واژه (PATENT) می باشد.

پس از ثبت و اعطاء حق اختراع به مالک و مخترع بر طبق قانون به دو شکل از اختراع حمایت می شود.

1- حمایت ایجابی، یعنی اینکه به دارنده حق می دهد که از خلاقیت و تلاش ذهنی خود بهره برد

2- حمایت سلبی، سایرین را مکلف می کند که به این حقوق حاصل از آفرینشهای فکری احترام گذاشته و مانع از هرگونه حق نقص حق بدون اجازه مالک این حقوق بشود. فلذا مخترع حق انحصاری نسبت به ساخت، صادرات، واردات ، عرضه برای فروش، فروش و استفاده از فراورده و کالاهایی که مستقیما از طریق فرایند بدست می ایند را دارد.

مدت اعتبار ورقه ثبت اختراع:

اعتبار گواهینامه ثبت اختراع پس از 20 سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه اختراع منتفی می شود البته حفظ گواهینامه اختراع در این 20 سال منوط به پرداخت اقساط سالیانه می باشد.

اختراعات غیر قابل ثبت (استثنائات اختراع):

طبق ماده 4 قانون موارد زیر از حیطه حمایت از اختراعات خارج است:

الف – کشفیات، نظریه های علمی، روشهای ریاضی و آثار هنری

ب– طرحها و قواعد با روشهای انجام کارتجاری و سایر فعالیتهای ذهنی و اجتماعی

ج- روشهای تشخیص و معالجه بیماریهای انسان یا حیوان این بند شامل فرآورده های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روشهای مزبور نمی شود

د- منابع ژنتیک و اجراء ژنتیک تشکیل دهنده آنها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آنها

ه – آنچه قبلا در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد

فن یا صنعت قبلی عبارت است از هر چیزی که در نقطه ای از جهان از طریق انتشار کتبی یا شفاهی یا از طریق استفاده عملی و یا هر طریق دیگر قبل از تقاضا و یا در موارد حق تقدم ناشی از اظهارنامه ثبت اختراع افشاء شده باشد. در صورتی که افشاء اختراع ظرف مدت 6 ماه قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم اختراع صورت گرفته باشد مانع ثبت نخواهد بود.

چگونگی ثبت اختراع در ایران:

متولی انجام امور مربوط به ثبت اختراعات در ایران، اداره مالکیت های صنعتی می باشد، این سازمان با معرفی سامانه ای به آدرس http://iripo.ssaa.ir امکان ثبت ایتنرنتی اختراع را فراهم آورده است. 

متقاضیان پس از مراجعه به این سامانه می بایست اطلاعات شخصی خود اعم از تصویر کپی شناسنامه، کارت ملی و روزنامه رسمی تاسیس (برای اشخاص حقوقی) و مشخصات فنی اختراع را درج نمایند. تا توسط کارشناسان مورد بررسی قرار گیرد.

توجه داشته باشید که ممکن است در پاره ای از موارد اختراع به سفارش شخص حقیقی یا حقوقی انجام گرفته باشد که در این صورت شخص سفارش دهند صاحب حقوق این اختراع می باشد و می بایست این شخص به عنوان دریافت‎کننده ابلاغ‎ها در وبسایت معرفی گردد تا اطلاعات لازم را از طریق ایمیل یا پیامک دریافت نماید .

در رابطه با مشخصات فنی اختراع نیز در ابتدا لازم است متقاضیان برای یافته خود نامی تعیین نموده و به وضوح مشخصات فنی و تخصصی آن را شرح نمایند.

در توصیف مشخصات اختراع می بایست به نکاتی مانند حوزه کارکرد اختراع (پزشکی، کشاورزی صنعتی و غیره )، اهداف مخترع از ساخت اختراع، تاکید بر نوآورانه بودن اختراع با توجه به موارد احتمالی مشابه پیشین، شرح چگونکی کارکرد اختراع بطوری که کارشناس مربوط بتواند در صورت لزوم آن را پیاده سازی نماید و در انتها نیز لازم است به فواید اختراع اشاره گردد.

سپس می بایست ادعانامه توسط متقاضی تکمیل گردد، این سند حدود پشتیبانی از یک اختراع را مشخص می نماید.

اظهارنامه ثبت اختراع بایست در سه نسخه فرمی خاص و به زبان فارسی تکمیل گردد و با قید تاریخ تنظیم به امضای متقاضی برسد و حاوی اطلاعات ذیل باشد:

-اطلاعات کامل متقاضی اعمم از نام، شماره ملی، آدرس، کد پستی محل سکونت، تابعیت و شغل.

-ارائه عنوانی که برای اختراع در نظر گرفته شده است.

-تمامی اطلاعاتی که شرح و توصیف کاملی از اختراع باشد شامل: توصیف، ادعانامه، توضیح خلاصه اختراع و شکل‎ها، نقشه‎ها و هر گونه اطلاعات ضروری دیگر.

-معرفی حوزه کاربرد اختراع.

-درخواست کتبی مخترع اگر نمیخواهد اختراع به نام وی ثبت گردد.

-ارائه رسید پرداخت هزینه‎های مربوطه.

پس از ارسال اظهارنامه و بررسی آن توسط کارشناسان مربوطه لازم است متقاضی به صورت حضوری به اداره مالکیت صنعتی مراجعه نماید و پس از انجام امور ثبت اختراع می بایست جهت اطلاع عموم نسبت به درج آگهی در روزنامه رسمی کشور اقدام گردد و گواهی نهایی ثبت اختراع دریافت گردد. در نهایت نیز لازم است برای اتمام کار متقاضی با مدارک ثبت اختراع بنیاد ملی نخبگان مراجعه نماید.